Op 12 september 1944 begon de bevrijding van Limburg en Nederland in Mesch, in gemeente Eijsden-Margraten. Tijdens de grootschalige 75-jarige herdenking van de Tweede Wereldoorlog, werd de provinciale weg N278 tussen Margraten en Cadier & Keer, langs de Amerikaanse Begraafplaats, van 6 september t/m 7 oktober 2019 getransformeerd tot een tijdelijke Herdenkingsweg dankzij drie projecten van kunstenaar Jonathan Wanders: Remembrance Road (#3), Memorial Wall (#2) en Freedom & Friendship. Remembrance Road en Memorial Wall waren vernieuwde versies en een vervolg op de succesvolle projecten in 2014 en 2015. Freedom & Friendship was een geheel nieuwe toevoeging.

De installatie Memorial Wall (#2) bestaat uit een drieluik van 20 m breed en 4 m hoog dat tegen de gevel van Hoeve Dobbelsteijn in Margraten is geplaatst. De installatie is een vernieuwing van de editie uit 2014 en is, net als de vorige editie, minimaal 5 jaar te zien. In dit geval tot circa september 2024.

Memorial Wall (#2) bestaat van links naar rechts uit: een historische zwart-wit foto (6,5 x 4 meter), een relevante, inspirerende en motiverende tekst (5 x 4 meter) én een hedendaagse kleurenfoto (6,5 x 4 meter). Het kunstproject verwijst op een toegankelijke manier naar het belang van het doorgeven van vrijheid – van generatie op generatie - en dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Het doel is mensen te prikkelen als ze onderweg zijn naar werk, school, huis of op bezoek zijn, de gedachte van het drieluik ‘meenemen’, er over nadenken én liefst ook over discussiëren.

Een aantal thema’s komen aan bod: het succesvolle en zeer omvangrijke adoptiegraven-programma in Margraten, een gevoel van waardering, respect en verbondenheid tussen de lokale gemeenschap en de bevrijders, het doorgeven van vrijheid, het Liberation-verhaal, de vrijheidsgedachte en de toenemende waardering en bewustwording. Belangrijkste boodschap is echter: de verbondenheid tussen generaties en culturen, het verspreiden van een positieve boodschap en de verantwoordelijkheid die wij als bevrijde mensen dragen én het gegeven dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.

Fotodoek links
Op de zwart-wit foto uit 1946 is een jonge Maria Habets-Abrahams (ca. 10 jaar) te zien, knielend voor een houten grafkruisje op de Amerikaanse Begraafplaats te Margraten. Zij symboliseert het begin van het toen meteen succesvolle en zeer omvangrijke adoptiegraven-programma in Margraten. Maria kwam uit Simpelveld en is daar blijven wonen tot haar overlijden in 2018. Dit fotodoek hing sinds augustus 2014 aan de rechterzijde. Foto: Jean Smeets, edit: JW.

Fotodoek midden
Onze bevrijding is meer dan
een mooie herinnering.

Het is een belofte aan
toekomstige generaties,
waar ook ter wereld.

Vrijheid is niet
vanzelfsprekend.

Fotodoek rechts
Op deze foto van 23 mei 2009 is een jong meisje te zien. Op haar hesje staat: Girl Scouts USA. USA Girl Scouts overseas. Bijschrift bij de foto was: ‘Amerikaanse scouts zetten Amerikaanse en Nederlandse vlaggetjes bij de graven in Margraten.’ Het was de dag voor Memorial Day en de vlaggetjes werden voor de graven geplaatst. Dit deden ze samen met een hooggeplaatste Amerikaan, waarschijnlijk een ambassadeur. Foto: Johannes Timmermans, edit: JW.

Kunstenaar Jonathan Wanders over zijn installaties: "We proberen de geschiedenis in leven te houden via monumenten en rituelen. Maar doordat monumenten worden gebouwd om de tand des tijds te doorstaan, verliezen ze de macht om de toeschouwer daadwerkelijk te prikkelen en trekken ze niet langer de aandacht. Hetzelfde geldt voor rituelen, de twee minuten stilte lijkt een kwestie van afvinken geworden. Meer vorm dan inhoud. Mensen moet je blijven prikkelen om de geschiedenis in leven te houden én de relevantie laten zien door het leggen van de juiste verbindingen.”

Nieuws

• Tijdelijke herdenkingsweg tussen Margraten en Cadier en Keer // artikel 1limburg // 11 september 2019 
• Provinciale weg bij Margraten is tijdelijke herdenkingsweg // artikel Van Harte Eijsden-Margraten // Herfst 2019
• Memorial Wall verenigt toekomst en verleden // artikel uit boek: Portretten van de vrijheid, p.70 // Uitgever: Chapeau Magazine i.s.m. gemeente Eijsden-Margraten // September 2019

Titel: Memorial Wall (#2)
Locatie: Gevel Hoeve Dobbelsteijn (Rijksweg 6-8, Margraten, NL). Bij stoplichten, langs provinciale weg N278. Openbaar toegankelijk
Proces: Oktober 2018 t/m augustus 2019
Tijdelijk te beleven: september 2019 t/m september 2024
Materiaal: Drie frontlit PVC doeken met ringen rondom incl. drie aluminium gevelframes met verzinkten ijzeren muur- en hoeksteunen en spanelastieken
Afmetingen: Drieluik van 20 m breed x 4 m hoog, op 1 m boven maaiveld. Doek links en rechts: 6,5 m breed x 4 m hoog. Doek midden: 5 m breed x 4 m hoog
Opdrachtgever: Gemeente Eijsden-Margraten
Financiering en sponsoring: Embassy of the United States of America the Hague (the Netherlands), gemeente Eijsden-Margraten en RPO Rebema
Met speciale dank aan: Embassy of the United States of America the Hague (the Netherlands), Gilles van de Wouw, Margot Krijnen, gemeente Eijsden-Margraten, Johannes Timmermans en Provincie Limburg
Foto’s: Ralph Sluysmans, JW
© Jonathan Wanders