Op 4 en 5 september 2021 was de kunstinstallatie Inside the rainbow (you find yourself) te zien en te beleven tijdens het jaarlijkse kunstevent plateauKUNST in Zuid-Limburg, Nederland. Het event werd bezocht door meer dan 3000 bezoekers.

Inside the rainbow (you find yourself) was een uitbundig, kleurrijk en universeel kunstproject in de buitenruimte van gemeente Eijsden-Margraten. De installatie van kunstenaar Jonathan Wanders vestigde enerzijds de aandacht op relevante zaken en ontwikkelingen zoals (bio)diversiteit, inclusiviteit (gelijkwaardigheid), tolerantie, solidariteit en samenleving. Anderzijds is het een symbool voor hoop en geluk voor de toekomst.

Kunstinstallatie
In de hoogstamboomgaard bij Gasthuis 67 (Bemelen, NL) was een tijdelijke en hedendaagse installatie gecreëerd door satijnlinten te spannen om drie verschillende fruitbomen: een notenboom, appelboom en pruimenboom. De satijnlinten bestonden uit 10 cm brede linten in 7 regenboogkleuren (violet, indigo, blauw, groen, geel, oranje, rood) en 2,5 cm brede gouden linten. De kleuren symboliseren respectievelijk de regenboog en de zon. De linten verbonden, vanaf grashoogte tot 2 m, op dezelfde hoogte de drie bomen met elkaar. Aangezien de bomen op een afstand van ca. 11 meter uit elkaar staan onstond een driehoekig paviljoen van ongeveer 55 m2. Een entree was gerealiseerd door een zijde van de driehoek ‘open te klappen’ en de linten om een houten paal te bevestigen. Er was niet gespijkerd of geschroefd in de bomen. De linten waren om de bomen en paal gevouwen, genaaid in lusvorm en bevestigd met klittenband. Omdat de linten op spanning stonden bleven ze op hun plaats. In het midden van de installatie was een strobaal geplaatst waar men op kon zitten.

Diversiteit en inclusiviteit (gelijkwaardigheid)
Inside the rainbow (you find yourself) viert de diversiteit van al het leven op aarde, denk hierbij ook aan de waarden inclusiviteit (gelijkwaardigheid), tolerantie en solidariteit (samenleving). Dit sluit aan bij actuele onderwerpen zoals de afname van biodiversiteit, de Black Live Matters protesten en LHBTI+-acceptatie. Deze (maatschappelijke) thema’s worden op een laagdrempelige en positieve wijze onder de aandacht gebracht bij een divers en breed publiek. Gezien deze thematiek is gekozen voor de universele en krachtige symboliek van regenboog en zon. De regenboogkleuren staan symbool voor het diverse en gevarieerde leven op onze aarde. Voor de mens in al zijn kleuren, in al zijn diversiteit. En zonder zon, geen leven. Zonder zon, geen regenboog. De thema’s (bio)diversiteit en gelijkwaardigheid worden benadrukt door de locatie van de kunstinstallatie in een hoogstamboomgaard en doordat de regenboog als het ware 3 verschillende fruitbomen verbindt, ze liefdevol omarmt. Want een regenboog staat ook voor verbinding en vereniging.

Hoop en geluk
Anderzijds is de kunstinstallatie een symbool voor hoop en geluk voor een betere en mooiere toekomst. Dit refereert aan een andere actualiteit: de wereldwijde crisis en gevolgen n.a.v. het coronavirus. In vele culturen heeft de regenboog een belangrijke, bijzondere en vooral positieve betekenis. Het is een universeel, verbindend, krachtig en herkenbaar symbool.

Interactie en reflectie
De kunstinstallatie ging zowel een interactie (dialoog) aan met de context als met de bezoekers. De interactie met de context gaat over groen, rust en natuurlijk versus kleurrijk, uitbundig en kunstmatig, open versus gesloten. Hoewel alles van tevoren is ontworpen, wordt er ruimte geboden voor het toeval: wind, (zon)lichtinval, bladgroei, fruitontwikkeling, schaduwwerking etc. De interactie met de bezoekers gaat dieper: de buitenzijde wordt tegelijkertijd ervaren door meerdere mensen, rekening houdend met ca. 2.500 bezoekers tijdens het kunstevent. Echter, de installatie zelf was slechts toegankelijk voor 1 persoon tegelijk. Dit om een ultieme en intieme ervaring te beleven, maar ook rekening houdend met de Covid-19-maatregelen. De kunstinstallatie bood namelijk een plek van reflectie (bezinning) en stilte, vandaar de naam Inside the rainbow (you find yourself). In de regenboog kun je ‘jezelf vinden’, je ontkoppelen van de massa en drukte, om je te focussen op wat jezelf het meest gelukkig maakt of wat je belangrijk vindt. Dit is een verwijzing naar de mythe van de pot met goud die aan het einde van de regenboog staat. Het symbool van rijkdom en voorspoed. Het houdt een belofte in. De ware rijkdom is niet de pot met goud, maar innerlijke rust, geluk.

De installatie was dan ook ontworpen als een sacrale ruimte, een soort van hedendaagse kerk voor iedereen, waar men even alleen kon verblijven. Met boomstammen als zuilen, een dak van bladeren, kleurrijke linten als wanden en een strobaal waarop men kan plaatsnemen. Het tijdelijke aspect van zowel de beleving, als de kunstinstallatie zelf, maakt de gehele ervaring bijzonder en sluit goed aan bij het kortstondige karakter van de regenboog.

Ambivalentie
Een extra inhoudelijke, diepere laag wordt toegevoegd doordat Jonathan met deze installatie de ambivalentie van onze relatie met elkaar en met de natuur verkent. Want het gaat ook over tegenstrijdigheden, vergelijkbaar met het ontstaan van een regenboog uit tegenstellingen. Een regenbui wordt geassocieerd met verdriet en tegenslag, de zon met blijdschap, voorspoed, hoop en leven. Denk aan het spreekwoord ‘Na regen komt zonneschijn’. Vallen deze twee ‘tegenstellingen’ samen, dan wordt een extra dimensie tijdelijk zichtbaar: een regenboog.

De kunstinstallatie Inside the rainbow (you find yourself) was enerzijds verweven met de context, door letterlijk de verbinding aan te gaan en gebruik te maken van ‘wat er is’. Anderzijds ontstond er een contrast middels het uitbundige, kunstmatige kleurgebruik, de afbakening van een gedeelte van de open ruimte en door de 3 fruitbomen te isoleren van de groep bomen die in een strak grid staan. Dit zegt iets over onze relatie met elkaar en met de natuur: Het gaat over individu vs groep, kunstmatig vs natuurlijk, het toe-eigenen van natuur en het naar eigen hand zetten. Onze ontkoppeling van de natuur. Deze ambivalentie vindt Jonathan interessant en biedt stof voor reflectie, zoals de kleuren die bewegen en met elkaar stoeien in de regenboog. Alsof de kleuren een dialoog met elkaar en de omgeving aangaan.

Sensatie en perceptie
De installatie is onderdeel van Wanders overkoepelende studie naar sensatie en perceptie: de sensitieve beleving, dynamiek, gelaagdheid en interactie (dialoog) tussen kunstwerk en toeschouwer (participant). Voor de een is de installatie enkel een mooi, kleurrijk werk, voor de ander gaat het dieper en heeft het meer betekenis. Voor de een levert het een prachtige instagramfoto op, voor de ander een moment van bezinning door plaats te nemen op de strobaal in de installatie. Beide interpretaties zijn voor Jonathan even waardevol. Men kan de hele uitleg lezen of ervoor kiezen om de installatie te betreden en deze gewoon te ervaren.

Regenboog
De regenboog (met zon) is een terugkerend thema in de werken van Jonathan. Naast dat de regenboog een universeel symbool is voor waarden waar Jonathan in gelooft en zich voor inzet, zoals diversiteit, gelijkwaardigheid, tolerantie en solidariteit, heeft het ook een persoonlijk aspect. Jonathan is, evenals zijn zoon David, een regenboogbaby.

Nieuws

• Review kunstinstallatie ‘Inside the rainbow (you find yourself)’ - plateauKUNST 2021 (selectie) // 21 Oktober 2021 (lees hier de complete review)
• Catalogus plateauKUNST 2021 (selectie) // 4 en 5 september 2021 (bekijk hier de complete catalogus)

Titel: Inside the rainbow (you find yourself)
Locatie: Hoogstamboomgaard bij Gasthuis 67, 6268 NN Bemelen (NL), langs de Franse Steeg. De installatie was openbaar toegankelijk.
Proces: April t/m augustus 2021.
Periode: Weekend van 4 en 5 september 2021, tijdens kunstevent plateauKUNST.
Materiaal: Dubbelzijdig satijnlint (violet, indigo, blauw, groen, geel, oranje, rood: breed 100 mm) en organza glitter (goud: breed 25 mm). Houten paal en strobaal.
Afmetingen: Driehoekige installatie met zijden van ca. 11 m en een hoogte van 2 m. Oppervlakte was ca. 55 m2.
Financiering: Gemeente Eijsden-Margraten (Verenigt U) en Provincie Limburg.
Naaiwerkzaamheden: Joyce van den Goor (Pretzl Cosplay).
Met speciale dank aan: Evelyne Wanders-Schreurs, Marc Heusschen, Jacinta Kreuger, Joyce van den Goor (Pretzl Cosplay) en Wanda Reiff (PlateauKUNST). Dank aan Dimphy Oberjé en familie Bovens voor de gastvrijheid en het beschikbaar stellen van een gedeelte van de hoogstamboomgaard voor de installatie. Dank aan Joep van der Linden (vakantiewoningen Eyserhof) voor het beschikbaar stellen van de strobaal.
Foto’s: Ralph Sluysmans, Marc Heusschen, Jonathan Wanders.
© Jonathan Wanders